Aποκριατικες Εκδηλωσεις στον Δημο Θηβαιων

   Θήβα: Βλάχικος Γάμος  Ένα από τα γραφικότερα λαϊκά έθιμα της Βοιωτίας είναι ο Βλαχικος Γαμος της Θήβας. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν από την Τσικνοπέμπτη και κορυφώνονται την Καθαρά Δευτέρα. Ο «Βλάχικος γάμος» είναι κατάλοιπο της πανάρχαιας λατρείας του θεού Διονύσου στη χώρα των μεγάλων θρύλων, στη Θήβα. Το έθιμο αυτό, παραλλαγή και διακωμώδηση ενός γάμου Βλάχων, αποτελεί μια ευκαιρία να συνδεθεί το παρόν με το παρελθόν της Θήβας και προσελκύει κάθε χρόνο πλήθος κόσμου που απολαμβάνουν το έθιμο και γλεντάνε με την ψυχή τους, με άφθονο κρασί, σαρακοστιανούς μεζέδες και μπόλικα πειράγματα.

Ο Βλάχικος Γάµος της Θήβας αποτελεί σατιρική παραλλαγή τέλεσης ποιµενικού γάµου και εµφανίζεται ως αποκριάτικο έθιµο γύρω στα µέσα του 19ου αιώνα στην πόλη της Θήβας. Ενσωµατώνει µε τρόπο θαυµαστό, κατά τους λαογράφους, στοιχεία από έθιµα και συνήθειες των βλάχικων πληθυσµών που εγκαταστάθηκαν στη Θήβα (Βλαχοµαχαλάς) -µετά την κάθοδό τους από την περιοχή του Ασπροπόταµου της Πίνδου λίγα χρόνια από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους-, µε στοιχεία της πανάρχαιας διονυσιακής λατρείας που διασώζονται στις µνήµες των ντόπιων κατοίκων της Θήβας, γενέτειρας πόλης του Διονύσου.  Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη  τ. Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών  ο συμβολικός γάμος, η πράξη που οδηγεί στη γέννηση της ζωής, ο θάνατος και η ανάσταση αναπαριστούν τον κύκλο της ζωής και την αναγέννηση της φύσης.
Όλα θυµίζουν τον Διόνυσο… Το οµαδικό γλέντι, το µεθύσι, η ποµπή, ο Πυρρίχιος χορός, τα φλάµπουρα µε τα γαρυφαλλοστόλιστα πορτοκάλια, οι γκλίτσες (παραλλαγές των βακχικών θυρσών), η τσουχτερή σάτιρα, οι αισχρολογίες και τα πειράγµατα, ο χορός και η ακατάσχετη οινοποσία, τα πηδήµατα και οι κραυγές, ο Πανούσης (αναπαράσταση του υπηρέτη) µε το υπερµεγέθες οµοίωµα φαλλού και τα κουδούνια που κρέµονται στα σκέλια του, οι θεατρίνοι -που λέγονται και «γελοίοι»- µε την ιδιόµορφη φορεσιά τους (κατσάρια δεµένα στις άσπρες κάλτσες σαν αρχαία σανδάλια, µε κλαριά κισσού στα κεφάλια τους) και τα καµώµατά τους, ο χορός του «πεθαµένου», που συµβολίζει την ανάσταση της φύσης, τη νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο – σηµάδια που µαρτυρούν ότι τούτος ο «Γάµος» είναι κατάλοιπο της πανάρχαιας οργιαστικής διονυσιακής λατρείας.

Την Τσικνοπέµπτη «πιάνονται» τα προζύµια για τον Βλάχικο Γάµο. Τα «µπουλούκια», οι παρέες δηλαδή των Βλάχων, συγκεντρώνονται το βράδυ στις ταβέρνες της πόλης µαζί µε τους παρευρισκόμενους και διασκεδάζουν µέχρι πρωίας µε νταούλια και πίπιζες. Όλα προµηνύουν τις χαρές και τα µεθύσια που θα έρθουν.

Την Κυριακή της Τυρινής το µεσηµέρι, οι «Καπεταναίοι» µε τον Πανούση (υπηρέτη), το φλάµπουρο και τα τοπικά όργανα, νταούλι και πίπιζα, φέρνουν βόλτα τα βλάχικα κονάκια και συναθροίζουν τα παλικάρια του «µπουλουκιού» – τους Βλάχους,  Μακεδόνες και Λιάπηδες. Οι παρέες συγκεντρώνονται στον κεντρικό πεζόδροµο, την οδό Επαµεινώνδα και την πλατεία της Θήβας, µε χορούς, τραγούδια και ασταµάτητο γλέντι και ποτό µέχρι αργά τη νύχτα.

Την Καθαρά Δευτέρα το πρωί… σκούζει ο «σκάρος» (εγερτ ΒλάΚάθε «µπουλούκι» ανάβει τη φωτιά στην κεντρική πλατεία, στον πεζόδροµο της οδού Επαµεινώνδα, και ψήνεται στη θράκα η «προπύρα», η πίτα της νύφης. Γύρω από τη φωτιά τα παλικάρια χορεύουν τον Πυρρίχιο. Γλέντι και ποτό µέχρι τις 12.00 το µεσηµέρι, οπότε και οι παρέες συγκεντρώνονται στο γραφικό ξωκλήσι της «Αγιατριάδας» για φαγητό και για τις στερνές σκοτούρες της γαµήλιας «ποµπής» και της τελετής του «γάµου».

Όλοι µαζί οι Βλάχοι στρώνουν κοινό τραπέζι µε νηστίσιµα φαγητά, τα οποία µοιράζονται µαζί µε τους επίσηµους καλεσµένους και όλους τους επισκέπτες, και τσουγκρίζουν µαζί τους τα ποτήρια µε την εκλεκτή ρετσίνα της Θήβας.

Στις 2 το µεσηµέρι ξεκινάει η γαµήλια ποµπή, µε το ζεύγος ανεβασµένο σε άµαξα, την οποία σέρνουν διαλεχτά άλογα. Τα «µπουλούκια» και οι επισκέπτες ακολουθούν χορεύοντας και όλοι εύχονται στο ζεύγος «βίον ανθόσπαρτον». Η ποµπή θα καταλήξει στον πεζόδροµο της Επαµεινώνδα, όπου είναι τοποθετηµένες οι καλύβες των συµπέθερων.

Εκεί θα γίνει το «ξύρισµα» του γαµπρού και ο φηµισµένος σκωπτικός διάλογος των δύο συµπέθερων για το… «ελάττωµα» της νύφης. Κοινολογείται το µεγάλο µυστικό της νύφης και τελικά τα συµπεθέρια ξεδιαλύνουν τις διαφορές τους και συµφωνούν για τον γάµο των παιδιών τους. Το γλέντι κορυφώνεται και τα νταούλια των Βλάχων που θα χορεύουν  θα ακούγονται µέχρι το πρωί της Τρίτης.  Το αποκορύφωµα του εθίµου είναι ο χορός του «πεθαµένου», προχριστιανικό κατάλοιπο, πανάρχαιος χορός που συµβολίζει το τέλος του χειµώνα και τη γέννηση της άνοιξης µε τη βλάστηση και τη γονιµότητα.
Στη Θήβα λένε ότι κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα όλα αναγεννώνται. Και βέβαια, οι Βλάχοι ανανεώνουν το ραντεβού τους για την επόµενη χρονιά µε την ευχή «Και του χρόνου στο µέτρο!», που σηµαίνει: «Του χρόνου να µετρηθούµε και να µην λείπει κανείς!».

   Καπαρέλλι: ΤΑ ΚΙΘΑΙΡΩΝΕΙΑ   

Στο Καπαρέλλι Θηβών, την Κυριακή της Τυρινής το πρωί, τελούνται τα «Κιθαιρώνεια». Είναι εκδηλώσεις με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια, γαϊτανάκι, άφθονο φαγητό και κρασί για τους ντόπιους και τους επισκέπτες. Το πανέμορφο Καπαρέλλι γεμίζει κόσμο που ενώνεται σε μια μεγάλη παρέα και το γλέντι δεν έχει τελειωμό.

    Βάγια: ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ & ΚΟΥΛΟΥΜΑ   Στα Βάγια Θηβών, την Κυριακή της Τυρινής, πραγματοποιείται το Γαϊτανάκι με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια. Την Καθαρά Δευτέρα, με επιμέλεια από τους Συλλόγους Γυναικών Βαγίων ο επισκέπτης θα απολαύσει παραδοσιακά Κούλουμα και πέταγμα του χαρταετού που θα μαγέψουν μικρούς και μεγάλους.

    Πλαταιές: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΦΑΣΟΛΑΔΑΣ  Στις Πλαταιές Θηβών, την Καθαρά Δευτέρα το πρωί, πραγματοποιείται η «Γιορτή της Φασολάδας» με ντόπιο κρασί και σαρακοστιανά εδέσματα, παραδοσιακή μουσική και τραγούδια αλλά και με γαϊτανάκι που ενώνει το σήμερα με την πανάρχαια παράδοση.

Περιμενουμε ανακοινωση του Δημοτικου Οργανισμου Θηβας
για τις Αποκριατικες Εκδηλωσεις στην Ενοτητα Θισβης 
και τις μεμονομενες απο τους συλλογους της περιοχης 
και θα σας ενημερωνουμε